Cholesterol Jargon

Algemeen

Hartgezondheid: Tal van veranderingen aan je levensstijl helpen ervoor te zorgen dat je hart gezond blijft. Een combinatie van gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, een goed lichaamsgewicht, niet roken of overmatig drinken kan helpen om het hart gezond te houden.

Slagaders: Slagaders zijn bloedvaten die het bloed van het hart naar de rest van het lichaam brengen. Aders brengen bloed van de rest van je lichaam naar het hart. Haarvaten zijn piepkleine bloedvaten die ervoor zorgen dat elk deel van je lichaam voldoende bloed krijgt.

Beïnvloedbare risicofactor: Een risicofactor is een variabele die wordt geassocieerd met een verhoogd risico op ziekte of infectie. Een beïnvloedbare risicofactor is een risicofactor waar je zelf invloed op hebt.
Verhoogde cholesterolwaarden zijn bijvoorbeeld een beïnvloedbare risicofactor voor hart- en vaatziekten. Veranderingen aan je levensstijl, gezond eten bijvoorbeeld, kunnen de impact van bepaalde risicofactoren, zoals verhoogde cholesterol, verkleinen.

Niet-beïnvloedbare risicofactor: Een risicofactor waarop je geen invloed hebt - zoals het effect van leeftijd, geslacht en familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten. Beïnvloedbare factoren aanpakken helpt om het risico te verlagen, ongeacht je niet-beïnvloedbare profiel.

Gezonde voeding: De juiste hoeveelheid van de juiste voedingsmiddelen eten. Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon met veel vezels, fruit en groenten. Voeg zeker ook wat eiwitrijke voeding (zoals vlees, vis en linzen), melk en zuivel toe. Beperk wel je inname van verzadigde vetten, zout (natrium) en suiker. Werk naar een gezond lichaamsgewicht toe en probeer dat te behouden.

Gezonde levensstijl: De combinatie van gezonde, evenwichtige voeding, regelmatige lichaamsbeweging, een goed lichaamsgewicht, niet roken en niet overmatig drinken. Kijk ook uit voor stress.

Cholesterol

Cholesterol: Cholesterol is een wit-gele vetachtige stof die aanwezig is in en geproduceerd wordt door het menselijk lichaam. Ons lichaam heeft cholesterol nodig want het is een belangrijke bouwsteen van celwanden en een onderdeel van hormonen, vitamine D en galzout. Te veel cholesterol daarentegen is een risicofactor voor de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.

Totale cholesterol: De som van alle cholesterol in ons bloed, inclusief LDL-cholesterol (slechte cholesterol) en HDL-cholesterol (goede cholesterol). Het wordt aanbevolen de totale cholesterolwaarden onder de 190 mg/dl te houden.

HDL (high density-lipoproteïne) cholesterol: High density-lipoproteïne (HDL) ofwel "goede" cholesterol. HDL kan cholesterol verwijderen uit de slagaders en die afvoeren naar de lever. Het wordt aanbevolen om HDL-cholesterolwaarden boven de 40 mg/dl te hebben.

LDL (low density-lipoproteïne) cholesterol: Low density-lipoproteïne (LDL), ook gekend als "slechte" cholesterol. LDL zijn deeltjes met een relatief grote hoeveelheid cholesterol die zich kunnen afzetten op de slagaderwanden. Dat zorgt ervoor dat hoge LDL-cholesterolwaarden een grote risicofactor vormen in de ontwikkeling van coronaire hartziekten. Probeer om je LDL-cholesterolwaarden onder de 115 mg/dl te houden.

Lipoproteïne: Een lipoproteïne is een biochemische verbinding van eiwitten (proteïnen) en vetten (lipiden). Er zijn twee algemeen bekende types van lipoproteïnen, ingedeeld naar dichtheid: high-density (HDL-cholesterol) en low-density (LDL-cholesterol) lipoproteïnen. Lipoproteïnen zijn deeltjes die in het lichaam circuleren. Ze zorgen voor het transport van vetten in de bloedbaan.

Triglyceride: Een soort vet dat voor het menselijk lichaam een energiebron is. Voor triglyceriden worden waarden onder 150 mg/dl aanbevolen.

Vet

Slechte vetten: Verzadigde vetten en transvetten kunnen de cholesterolwaarden in het bloed verhogen als ze in grote hoeveelheden worden geconsumeerd. Rood vlees, spek en boter bevatten allemaal veel verzadigde vetten. Voedingswaren als koekjes, taart, gebak en gefrituurde voeding bevatten veel transvetten (en verzadigde vetten). Ruil verzadigde vetten en transvetten in voor onverzadigde vetten uit plantaardige oliën, noten en zaden.

Goede vetten: Goede vetten zijn de onverzadigde vetten: enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetten. Onverzadigde vetten worden goede vetten genoemd omdat ze als ze in de plaats komen van verzadigde vetten (slechte vetten) helpen om normale bloedcholesterolwaarden te behouden. Voeding afkomstig van planten - zoals plantaardige oliën, noten en zaden - zijn goede bronnen van onverzadigde vetten.

Verzadigd vet: Een soort "slecht" vet aanwezig in onze voeding. De meerderheid van het verzadigd vet in onze voeding is afkomstig van volle melk en kaas, gebak, vlees en boter. Ook veel soorten fastfood en afhaalmaaltijden als taart, donuts en gefrituurd voedsel kunnen grote hoeveelheden verzadigde vetten en transvetten bevatten. Te veel verzadigde vetten en transvetten kunnen de hoeveelheid cholesterol in het bloed verhogen (zie slechte vetten).

Enkelvoudig onverzadigd vet / vetzuren: Die staan bekend als "goede" vetten. Voedingsmiddelen die enkelvoudig onverzadigde vetten bevatten, zijn onder andere avocado's, olijven, raapzaadolie, olijfolie, pinda's en amandelen.

Meervoudig onverzadigd vet / vetzuren: Meervoudig onverzadigde vetten zijn goede vetten en zitten vooral in noten, zaden, vis, zeewier en plantaardige oliën.

Cholesterolverlagende ingrediënten

Plantensterolen: Plantensterolen zijn natuurlijke stoffen met een chemische structuur die vergelijkbaar is met die van cholesterol. Ze spelen dezelfde stabiliserende rol in de celwanden van planten als cholesterol speelt in menselijke cellen. Plantensterolen verhinderen gedeeltelijk de opname van cholesterol uit de darmen en verlagen zo de totale en LDL-cholesterolwaarden*. Ze zitten in alledaagse plantaardige voedingsmiddelen zoals plantaardige oliën, granen, koren, noten, fruit en groenten. Om voldoende plantensterolen in te nemen om de cholesterol te verlagen, kan het nodig zijn om een product te gebruiken met toegevoegde plantensterolen, zoals Becel ProActiv-broodsmeersel.

(Voedings) vezel (beta-glucanen uit haver): het onverteerbare deel van planten, zoals de buitenste schil van een graankorrel. Wortelgewassen, noten en zaden, havermout, fruit, granen en volgranen- of volkorenbrood zijn goede bronnen van vezels. Beta-glucanen uit haver helpen om de cholesterolwaarden te verlagen.**